Stiekem communiceren

Dat ging mis. Opeens wist iemand van de krant iets dat alleen mensen in die commissie konden weten. Dus, iemand had gelekt. Informatie gelekt. Geheimhouding geschonden.

Wie heeft gelekt? Dat was de vraag. Sommigen verdachten elkaar, misschien wisten enkelen of zelfs iedereen wie er wat gelekt had, maar niemand zei iets. De gelederen sloten zich, een stiekeme commissie waardig.

Omdat weer een andere, erg grote groep, vond dat dit echt niet kon, werd er een andere commissie samengesteld, niet zo heel erg onafhankelijk en met beperkte bevoegdheden, om te achterhalen wie er gelekt had van dat clubje van zeven personen.

Na maanden komt de uitslag van de onderzoekscommissie: we hebben niet vastgesteld wie er gelekt heeft! Het koste veel tijd, energie en vooral erg veel geld. Want zowel de commissie die onderzocht als de onderzochte commissie werd vrolijk betaald voor het onderzoeken en het onderzocht worden. Niks geen “no cure, no pay”.

Steeds komt hierbij een beeld bij mij op van vroeger, van onze lagere school…..
Iemand uit de klas doet iets dat echt niet mag. Sommige klasgenoten weten ervan, anderen niet.

De juf vraagt, neutraal streng: “Iemand uit deze klas moet het gedaan hebben. Wie?” Niemand zegt iets. Ik moet eerlijk zeggen dat ik hiervan geniet. Eindelijk gebeurt er iets dat te maken heeft met het echte leven. Spanning. Gaat de dader zich melden of niet? Gaat iemand hem verklikken? Gaat iemand preken, moraliseren door te zeggen: “Jongens, kom op, zeg het gewoon, ik heb geen zin om hier de dupe van te worden, ik en 39 anderen hier hebben het dus niet gedaan!” Daarna weer stilte in de klas. Steelse en betekenisvolle blikken naar elkaar. Oh, het non-verbale spreekt boekdelen! Het zindert in ons lokaal. Onze charismatische juf die ik van meet af aan vertrouw. Dit komt helemaal goed, want zij gaat het juiste doen, zij weet hoe te dealen met problemen op wereldniveau: “Niemand? Oh, dus niemand heeft het gedaan? Oke. Als niemand het heeft gedaan dan moet de hele klas nablijven”. Dader kan zich tot het einde van de dag nog melden bij Juf, zo niet dan blijven we met z’n allen na.

Niemand meldt zich. Aan het einde van de dag zegt Juf dat we dus 30 minuten moeten blijven zitten. Zij gaat achter haar lessenaar zitten, schriftjes corrigeren. Een stapel opengeklapte groene schriftjes met een touwtje erdoor verschuift van links naar rechts. Tergend langzaam. En wij zitten daar. Er begint iemand te huilen omdat mama niet weet waarom hij maar niet uit school komt. Dat deert Juf niet. Het deert mij ook niet want mijn mama maakt zich daar geen zorgen om. Die denkt: “nablijven zeker?” Of ze denkt niets en vraagt waarom ik laat ben. Of het valt haar helemaal niet op dat ik laat ben. Zo’n moeder had ik. Ze hield wel van mij.

Wij luisteren naar het gesnik en gesnotter omdat er verder niets is om naar te luisteren. Het gevoel van verbondenheid is optimaal. Ook dat zindert. Niemand verklikt de ander. We betalen samen de prijs. Eensgezind. Inclusief snotteraar. En Juf. Die ons de kans biedt om te ervaren wat saamhorigheid is. Het voelt als een verplichte meditatie. Een eerste levensles mindfulness. Niet oordelen, gewoon aandacht geven en toelaten wat is.

Het duurt eindeloos lang voordat het half uur om is. De school is vreemd stil en verlaten. Het licht schijnt anders. Door het niets doen, het wachten, wordt de acceptatie voor elkaar steeds groter. Zelfs als Juf rustig haar spullen opbergt en zegt dat we kunnen gaan, verlaten we langzaam het lokaal. Snotteraar, moraalprediker, ik, dader en de meute. Of is er geen dader?

Er werd niet meer over gesproken, het was gedaan. Geen verwijten, niks stiekems. Geen ouders die zich ermee bemoeiden. Dat had je toen nog.

Dank je wel Juf, dat u ons de kans gaf om fouten te maken. Dat u de kans gaf om dat eerlijk op te biechten. Dat u ons de kans gaf om voor elkaar te kiezen en te ervaren hoe intens goed dat voelt.

Daar was helemaal niets stiekems aan, toen.